NieuwsMagazine

Rechts heeft de toekomst

Auteur: Frank Titulaer ● Frank.Titulaer@salves.nl ● @Frank_Titulaer
Frank TitulaerLinksbreinig, analytisch denken heeft het testvak in de afgelopen decennia tot grote bloei gebracht. Nu is het vak op een punt beland waarop een andere manier van denken nodig is om de volgende stap te zetten. Bij die stap speelt onze creatieve rechterhersenhelft de belangrijkste rol.
Testers hebben in de afgelopen decennia veel bereikt. Lang was testen iets dat de ontwikkelaar erbij deed omdat het moest, of misschien ook wel gewoon niet deed. Testers hebben hard aan de weg getimmerd, standaard aanpakken ontwikkeld, boeken geschreven en cursussen opgezet waarmee kennis kon worden verspreid. Er zijn inmiddels certificatieprogramma’s waarmee die kennis wordt getoetst en aangetoond. Daarnaast is er nu tooling die iedere fase van het testproces ondersteunt. Tenslotte hebben testers uit verschillende landen de handen ineengeslagen en alles op internationaal niveau georganiseerd en gestandaardiseerd. Het vak testen is volwassen geworden en niet zelden is hierbij in Nederland pionierswerk verricht. Mede daardoor kunnen tests nu geautomatiseerd of aan de andere kant van de wereld uitgevoerd worden.
Nieuwe vaardigheden nodig
Analytische linksbreinige vaardigheden hebben het testvak gebracht tot waar het vandaag is. Nu computers of collega’s in Azië een groot deel van ons dagelijks werk net zo goed of zelfs beter kunnen uitvoeren dan wijzelf, kun je zeggen dat testen een commodity is geworden. Het is tijd om op zoek te gaan naar nieuwe manieren waarop wij hier waarde kunnen toevoegen. We moeten ons gaan richten op die gebieden en die vaardigheden, die minder gemakkelijk kunnen worden geautomatiseerd of geoutsourced, en ons daarin specialiseren. We zijn in een tijd aanbeland waarin onze uitstekende analytische vaardigheden niet langer toereikend zijn. Nieuwe vaardigheden zijn nodig, vaardigheden die hun basis vinden in de rechter hemisfeer van ons brein.
Twee helften
Laten we een uitstapje maken naar de anatomie van onze hersenen. Zoals de meesten weten, bestaan onze hersenen uit twee symmetrische helften, de cerebrale hemisferen. Beide helften zijn min of meer gelijk van vorm en omvang, ze hebben echter verschillende taken en voeren andere functies uit in ons dagelijks functioneren.
Links-rechtsOnze hersenen zijn contralateraal. Dat wil zeggen dat de linker hemisfeer de rechterkant van ons lichaam aanstuurt en andersom. Als je met je rechterhand de muis beweegt, wordt die beweging dus aangestuurd vanuit je linker hersenhelft. Dit geldt niet alleen voor onze armen en benen, maar ook voor ons hoofd en onze ogen. Als je je hoofd en ogen van links naar rechts beweegt (de beweging die je maakt bij zowel lezen als schrijven), wordt die beweging beheerst door de linkerkant van je brein.
Naast het feit dat de twee hemisferen ons lichaam contralateraal aansturen hebben beide hersenhelften andere eigenschappen.
De linker hemisfeer is rationeel en verantwoordelijk voor taal, logica (redeneren) en spraak. Het werkt sequentieel en analytisch. De rechter hemisfeer daarentegen is non-lineair, holistisch en gebaseerd op instinct. Die kant is in staat patronen te herkennen en non-verbale uitdrukkingen en emoties te interpreteren. De rechterhelft neemt de details op en combineert ze om zo het grote plaatje te maken. Links is de harde, analytische kant, rechts de softe, creatieve kant.
Voorbeeld
Een voorbeeld om het verschil te verduidelijken.
Vraag: ‘Wil je een pak melk meebrengen uit de winkel? Als ze eieren hebben, dan doe er maar zes.’
Ik kwam uit de supermarkt terug met zes pakken melk en zonder eieren.
Reactie: ‘Waarom heb je in ‘s hemelsnaam zes pakken melk gekocht?’
A
ntwoord: ‘Omdat ze eieren hadden!’
Wat je hier ziet, is een puur linksbreinige interpretatie van de vraag: analytisch, if-then-else, redeneren. In de praktijk schiet het rechter brein gelukkig te hulp om alle details samen te voegen tot het plaatje van één pak melk en zes eieren. Dit voorbeeld maakt ook meteen duidelijk dat de beide helften niet solo kunnen opereren. Ze vullen elkaar aan en hebben elkaar nodig om tot een compleet functioneren te komen.
Koppen wit 2Lang is de linker hemisfeer gezien als de superieure, dominante helft van ons brein. Op zich niet verbazingwekkend als je de hierboven genoemde eigenschappen bekijkt. De linker kant vertegenwoordigt alles wat ons van de dieren onderscheidt. Het analytische linkerbrein is de drijvende kracht geweest achter zowel de industriële revolutie als het informatietijdperk. Door de contralaterale werking van ons brein is het in onze overwegend rechtshandige en van links naar rechts lezende en schrijvende (westerse) wereld wellicht ook de meest actieve en getrainde helft geweest.
Negentig procent
Neem nu een willekeurige vacature voor een tester en je zult zien dat negentig procent van wat gevraagd wordt linksbreinige eigenschappen, of daarvan afgeleide zaken, zijn:

  • Analytisch denkvermogen – linker brein bij uitstek;
  • Kennis van testspecificatietechnieken – analytische activiteit;
  • X,Y of Z gecertificeerd – toont kennis aan, het vermogen te redeneren en te begrijpen;
  • Kennis van een testmethode – het vermogen een voorgeschreven aanpak (set aan activiteiten) te volgen;
  • Kennis van techniek (bijvoorbeeld programmeertaal) – het vermogen te redeneren en te begrijpen;
  • Nauwkeurig werken – het vermogen details te analyseren en weer in detail vast te leggen.

Aan het eind van de lijst wordt soms toch nog gevraagd naar goede softskills, of, als het een lastige omgeving betreft, naar uitstekende communicatieve vaardigheden. Zelden worden de gevraagde vaardigheden echter nader gespecificeerd.
Focus verleggen
Shape the futureIn een tijd van groeiende offshoring en testautomatisering is het voor de westerse tester zaak de focus te verleggen naar vaardigheden en activiteiten die meer rechtsbreinige capaciteit vragen, activiteiten die niet gemakkelijk kunnen worden geautomatiseerd of vanaf een andere geografische locatie uitgevoerd. Dit zullen activiteiten zijn die om de kernactiviteiten van het testen (testspecificatie en testuitvoering) heen spelen. Het accent zal meer op de klant en de gebruiker liggen dan op het systeem zelf; meer op de business van klanten en complete ketens van systemen die die business ondersteunen.
Nieuwe specialisaties
Nu nog kennen we de algemene softwaretester. Hij heeft een standaard set aan testspecificatietechnieken in zijn rugzak met daarnaast een toolset en een pakket aan templates waarmee hij goed uit de voeten kan. Hierdoor is hij breed inzetbaar, van systeemtest tot alle mogelijke soorten acceptatietesten. Daarin zal verandering komen. Naast de schaarse specialisaties die we nu al kennen (bijvoorbeeld testautomatisering of het testen van embedded software) zullen er nieuwe bijkomen. Voorbeelden van specialisaties waarbij in hoge mate inzet van rechtsbreinige eigenschappen vereist zijn:

  • De GAT-specialist: in staat daadwerkelijke actief naar de gebruikers te luisteren. Heeft de empathie om de behoeften en problemen van de gebruikers echt te snappen en kan dit ook aan de gebruikers terugkoppelen. Deze specialisten zijn in staat om een GAT van een veel hoger niveau op te zetten dan momenteel gebeurt. Daarnaast kan hij de gebruiker een beter gevoel van vertrouwen geven in de GAT, het proces en uiteindelijk in het product.
  • De reviewspecialist: heeft de capaciteit om de details uit een complete set aan documentatie te combineren en de juiste verbanden te leggen. Op die manier is hij daadwerkelijk in staat de omissies, discrepanties en redundantie te identificeren.
  • De businessriskspecialist: in staat de aard van de business van klanten zó goed snappen dat hij de risico’s in de complete keten van systemen kan overzien. Een keten die misschien wel over meerdere bedrijven heen reikt.
  • De PRA-specialist: in staat om alle stakeholders op een dusdanige manier te prikkelen dat de juiste risico’s op het juiste niveau snel boven water komen en ook nog eens juist ingeschat worden.

Behoefte
Het spreekt voor zich dat dit niet kan zonder gebruik te maken van ons linker brein. Maar in de  specialismen die binnen testen zullen ontstaan, zullen rechtsbreinige capaciteiten onontbeerlijk zijn. Het belang van het rechter brein voor het testvak zal in de verdere toekomst alleen maar toenemen. Het is aan de westerse testwereld om te identificeren aan welke specialisaties behoefte is, ze te definiëren, uit te werken en in te vullen. Het rechter brein zal hierin een hoofdrol vervullen en wie weet is hier voor Nederland wederom een pioniersrol weggelegd.
Referentie
Pink, Daniel H., 2006. A Whole New Mind: Why Right-brainers Will Rule the Future. Penguin Putnam Inc.
Titel - rechts heeft de toekomst
 

5 reacties

  1. Beste Frank,
    Leuk dat je dit onder de aandacht brengt. Nederland opnieuw pionier, ik weet het niet, maar het is een mooi vooruitzicht. Wel heb ik de indruk dat er steeds meer mensen met dit onderwerp bezig houden, dus is dit het begin van een nieuwe trend? In aanvulling op jouw artikel. Niet alleen zijn er rechter-hersenhelft skills nodig om het testwerk goed uit te voeren, ook de wijze waarop we samenwerken ontwikkelt zich. Nieuwe werken doet mensen anders met elkaar acteren. SCRUM en Kanban zet het teamresultaat centraal. Dit vraagt om andere vaardigheden, het meer in contact zijn met je gevoel en het uiten van je onzekerheden. Ik wil je graag attenderen op “Grip op IT, de held die voor mijn nachtrust zorgt (SDU)”. Dit boek is mijn poging om een aantal ‘rechter hersenhelft’ zaken op de testagenda te zetten. ik bespreek flow, plezier en angst en koppel integreer dit met meer bekende activiteiten die testers ondernemen, zoals risicoanalyse… Ik ben benieuwd naar jouw reactie, zitten we hier op een lijn?

  2. Hoi Derk-Jan,
    Dank voor je reactie. Ik heb je boek nog niet gelezen. Maar als ik naar het gerelateerde artikel en je beschrijving hierboven kijk, denk ik dat we inderdaad wel eens op één lijn zouden kunnen zitten.
    Leuk dat je flow en plezier noemt. Ik heb een nieuw stukje in de maak over testen en motivatie. Ben benieuwd hoe je daar tegenaan kijkt. Als het goed is gaat het hier in juni verschijnen.

    • Dag Frank,
      Bij deze nodig ik je uit om mijn boek ‘Het ei van Columbus’ te lezen. Daar staat bovenstaande precies zo omschreven en nog iets meer toegelicht. Je kunt het platform vinden op eggofcolumbus.net en je bent van harte uitgenodigd.

  3. Hoi Frank,
    Mooi dat je concrete 4 specialisaties noemt voor testers. Ook mij houdt deze vraag bezig. Als ik van buitenaf (andere rollen dan tester) naar dit lijstje kijk, denk ik: die rollen bestaan al
    – Reviewspecialist: Informatieanalist
    – Businessriskspecialist: typisch een management taak
    – PRA-specialist: typisch iets voor een product owner of informatieanalyst
    – GAT-tester: Usability is 1 van de 7 specialisaties voor een UX-er.
    Dus wij zullen ons voorlopig als tester moeten bewijzen dat wij deze zaken beter/anders kunnen doen dan de gevestigde orde. Maar er is iets breders gaande: Met Scrum is de rol/plek in de organisatie van informatieanalisten en UX-designers onduidelijk geworden. Door de kleinere teams, en een poging om holistisch met de klant mee te denken krijgen scrumteams er verantwoordelijkheden bij. Dit biedt kansen, maar vraagt ook aanpassingen. Omschrijft het word ‘testen’ nog wel datgene waarmee wij de meeste waarde kunnen toevoegen aan het proces?

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *