Jos van Rooyen ● Jos.van.Rooyen@bartosz.nl
Op veel TestNet evenementen staan bekende, vaak buitenlandse testers als keynote spreker op het podium.
Op het komende najaarsevenement van 30 oktober hebben we in de persoon van Alon Linetzki zo’n guru geagendeerd. Ook Nederland brengt, zoals we allen zullen beamen, uitstekende keynotes voort. Het is dan ook op zich niet verwonderlijk om dit najaar Jos van Rooyen op het podium aan te treffen.
Maar Jos, hoezeer bekend als tester en als spreker, staat daar niet namens zichzelf; in zijn hoedanigheid van trekker van de TestNet werkgroep ‘HBO / Academische Testopleiding’ laat hij, samen met medewerkgroeplid en HBO-docent Maurice van Haperen, ons delen in de resultaten die deze enthousiaste groep TestNetters de afgelopen jaren heeft bereikt.
Jos, jij bent de grondlegger en trekker van deze werkgroep. Hoe is die destijds van de grond gekomen?
De eerste ideeën dateren van 2006. Toen heb ik al eens het plan opgevat om een volwaardige testopleiding te ontwikkelen. Ik had een opzet voor een curriculum gemaakt en vol goede moed ging ik daarmee bij een aantal universiteiten langs. Al gauw kwam ik erachter dat ik te ver voor de troepen uitliep: men was er nog niet aan toe. Ik heb het toen een tijdje laten rusten. Maar het bleef in mijn achterhoofd spelen en bij gelegenheid heb ik het wederom aangekaart, ook binnen TestNet. En daar was het raak: er ontstond een voedingsbodem om naast coaching ook dit onderwerp op te pakken in de vorm van een werkgroep. Ik heb toen aangeboden om deze werkgroep te gaan trekken. We hebben een oproep gedaan onder de leden en binnen de kortste keren hadden we vijfentwintig geïnteresseerden bij elkaar. Dat is uitgekristalliseerd tot, op dit moment, een groep van twaalf zeer actieve leden.
De opdracht die we voor onze werkgroep hebben geformuleerd is als volgt:
‘… de mogelijkheden en haalbaarheid te onderzoeken van een HBO / Academische Testopleiding in Nederland’.
Die opdracht hebben we opgeknipt in een aantal delen:
- een inventarisatie naar de reële behoeften (zowel aan de vraag- als de aanbodzijde);
- een voorstel voor het curriculum van een dergelijke opleiding;
- een implementatieplan voor deze opleiding.
Zomer 2012 zijn we daadwerkelijk met de werkgroep gestart.
Ik kan me voorstellen dat voor zo’n werkgroep contacten met HBO’s en universiteiten erg belangrijk zijn. Hebben jullie die kunnen leggen en hoe ging dat in z’n werk? Stonden ze er voor open?
Zeer zeker. Kijk je naar de deelnemers van de werkgroep, dan zijn er al vier docenten vanuit het HBO als deelnemer betrokken bij de werkgroep. Daarnaast hebben we in de tweede ring verschillende volgers vanuit de universiteiten. Het HBO is bijzonder goed georganiseerd via de stichting HBO-I die voor het ICT-onderwijs de zogeheten Bachelor of ICT domeinbeschrijving uitbrengt. Die domeinbeschrijving stelt de kaders waaraan alle HBO informatica-opleidingen moeten voldoen. Opleidingen kunnen vervolgens daaruit hun eigen profiel, leerdoelen en curricula afleiden. In 2013-2014 is het Bachelor of ICT vernieuwd en geactualiseerd. Je raadt het al: testen is daarin zeer prominent naar voren gekomen, mede door de inbreng en de inspanningen van de TestNet werkgroepleden. Bij de lancering van het nieuwe Bachelor of ICT heeft de werkgroep dan ook een klinkende presentatie mogen verzorgen.
De universiteiten hebben niet iets dergelijks. Daar is het onderwijs geconcentreerd rondom het onderzoek dat er wordt gedaan. Daarom moeten we iedere universiteit apart benaderen, dus onze voortgang is daar wat minder.
Er ligt nu een eerste resultaat: het testcurriculum HBO-I. Hoe is dat ontvangen binnen de HBO-instellingen? Zijn er al concrete plannen om een dergelijke opleiding te starten?
Naast dat curriculum hebben we eigenlijk al heel wat meer opgeleverd.
Ik noem even:
- Inventarisatie van de huidige situatie;
- Genoemd curriculum, in de vorm van een flyer en een banner;
- Een film waarin we een en ander uitleggen;
- Diverse presentaties;
- Een leerboek ‘Aan de slag met testen‘ (verschijnt in januari 2015);
- Een marketing aanpak.
Zoals hiervoor al aangegeven is een groot deel van het curriculum opgenomen in het Bachelor of ICT. Dat betekent op midden en langere termijn dat HBO-instellingen deze onderwerpen gaan doceren. Daarnaast zijn er momenteel al vier instellingen actief bezig om het curriculum te gebruiken in hun onderwijs. De vorm is aan de instelling zelf. Verweven in het huidige onderwijs, als minor, of als speciaal thema: dat zijn de vormen die nu worden ingericht. De implementatie is het hoofddoel op dit moment. Het is net als een bloembol: je zult lang moeten gieten en mesten voordat er een mooie bloem opkomt. Daar zijn we volop mee bezig. De werkgroep heeft het curriculum gepresenteerd tijdens de docentendag van het HBO-I. Daar waren de reacties zeer positief; meermaals werd de vraag werd gesteld of men het al mocht gebruiken. Het antwoord is duidelijk, lijkt me.
Jullie zijn vast nog niet tevreden, zolang het Wetenschappelijk Onderwijs nog niet is aangehaakt. Wat zijn jullie toekomstplannen?
Nee, tevreden zijn we nog lang niet. De implementatie moet nu echt gaan gebeuren. Dat is veel zenden, zenden, zenden, en dat is de hoofdmoot van onze activiteiten in de komende periode. Verder moeten we gaan nadenken over het borgen en beheren van de deliverables. Daar zijn wel goede ideeën over, maar het moet natuurlijk nog wel worden ingericht. De focus ligt eerst op het HBO. Met name omdat dat onderwijsveld goed is georganiseerd. Daarna gaan we pas verder met de universiteiten.
Uiteraard moet ook het curriculum zelf worden onderhouden. Daar gaan we begin 2015 weer mee verder.
Wat zal het betekenen voor de testcommunity in Nederland wanneer er over een tijdje hoger en wetenschappelijk opgeleide testers op de markt komen? Worden wij met ons TMap certificaat uit de markt gedrukt? Of is de markt groot genoeg voor ons allemaal?
De markt is groot en die wordt alleen maar groter. De uitdagingen ook. Dat vraagt voor de toekomst goede ICT’ers met een enorme kwaliteits-‘mindset’, waarmee we uiteindelijk kwalitatief goede informatiesystemen kunnen realiseren. Certificaten als ISTQB en TMap zullen ‘altijd’ blijven bestaan. Kijk maar naar het reguliere onderwijs, waar regelmatig PAO-trainingen worden verzorgd om bij te blijven.
We zien natuurlijk wel wat uitdagingen op de testwereld afkomen. Welke dat zijn en wat een testopleiding daaraan kan bijdragen? Kom naar het najaarsevenement en ik vertel het jullie. Tot dan!